Page 37 - Demo

#tarih 035Frans%u0131z y%u00fcksek komiserlerinin y%u00fcz y%u0131l %u00f6nceki genel stratejisi %u015fuydu: Hristiyanlar%u0131n g%u00f6rece yayg%u0131n oldu%u011fu L%u00fcbnan%u2019%u0131 Suriye%u2019den ay%u0131r%u0131p uzakla%u015ft%u0131rmak, i%u015f birli%u011fi yapmaya meyilli halklar%u0131n yo%u011funla%u015ft%u0131%u011f%u0131 eyaletlerde ayr%u0131cal%u0131kl%u0131 haklar tan%u0131mak, ba%u011f%u0131ms%u0131zl%u0131ktan yana olanlar%u0131 ise k%u0131l%u0131%u00e7 zoruyla disiplin alt%u0131na almakt%u0131. B%u00f6ylece t%u0131pk%u0131 %u0130stanbul%u2019un i%u015fgalinde oldu%u011fu gibi Orta Do%u011fu tamamen %u0130ngilizlere b%u0131rak%u0131lmam%u0131%u015f olacak, cetvelle %u00e7izilen Irak s%u0131n%u0131r%u0131, emperyalizmin yeni rekabet alan%u0131n%u0131 belirleyecekti. Araplar%u0131n Ba%u011f%u0131ms%u0131zl%u0131k M%u00fccadelesi ve Mustafa Kemal Pa%u015faOysa bir ihtimal daha vard%u0131. Hen%u00fcz Mill%u00ee M%u00fccadele s%u00fcrerken sava%u015f sonras%u0131na dair en yayg%u0131n senaryo, Orta Do%u011fu%u2019da b%u00fcy%u00fck ve kapsay%u0131c%u0131, %u0130tilaf Devletleri%u2019nden ba%u011f%u0131ms%u0131z bir Arap ulus-devleti kurulmas%u0131yd%u0131. %u0130ngiltere destekli Emir Faysal bu konuda Mustafa Kemal Pa%u015fa ile anla%u015fma sa%u011flamaya %u00e7al%u0131%u015fm%u0131%u015ft%u0131. Mustafa Kemal Pa%u015fa, Araplar%u0131n ba%u011f%u0131ms%u0131zl%u0131k %u201cemir faysal%u2019%u0131n hedefi t%u00fcm arap co%u011frafyas%u0131n%u0131 kendi y%u00f6netiminde ba%u011f%u0131ms%u0131z bir idari yap%u0131ya kavu%u015fturmakt%u0131. mustafa kemal pa%u015fa ise bu tasar%u0131y%u0131 pek ger%u00e7ek%u00e7i bulmam%u0131%u015ft%u0131.%u201dm%u00fccadelesini destekliyordu ve bu giri%u015fim %u00fczerine %u015fu a%u00e7%u0131klamay%u0131 yapm%u0131%u015ft%u0131: %u201cEmir Faysal biz[im]le temasa gelmeden %u00f6nce, Suriye merkezi h%u00fck%u00fbmeti ve sultan%u0131n%u0131n g%u00f6nderdi%u011fi bir delege gelmi%u015f, g%u00f6r%u00fc%u015fm%u00fc%u015ft%u00fck. Faysal ve h%u00fck%u00fbmetinden genel onay alm%u0131%u015f, yetkili bir heyetle gelmesini istedik. Anla%u015fma esaslar%u0131 kaleme al%u0131nm%u0131%u015f fakat imza konmam%u0131%u015ft%u0131. Sadece bir taslak haz%u0131rlanm%u0131%u015ft%u0131.%u201d1 Emir Faysal%u2019%u0131n hedefi t%u00fcm Arap co%u011frafyas%u0131n%u0131 kendi y%u00f6netiminde ba%u011f%u0131ms%u0131z bir idari yap%u0131ya kavu%u015fturmakt%u0131. Mustafa Kemal Pa%u015fa ise bu tasar%u0131y%u0131 pek ger%u00e7ek%u00e7i bulmam%u0131%u015f, nedenlerini %u015f%u00f6yle dile getirmi%u015fti: %u201cArabistan%u2019daki durum ve mevcut kavimlerin do%u011fas%u0131n%u0131 yak%u0131ndan bildi%u011fim i%u00e7in t%u00fcm b%u00f6lgelerin emir y%u00f6netiminde bir h%u00fck%u00fcmet olu%u015fturabilece%u011fine ihtimal vermiyorum.%u201d Bu %u015f%u00fcphe ku%u015fkusuz yine %u00e7ok yak%u0131ndan bildi%u011fi bir konudan kaynaklan%u0131yordu. Bu misyon Emir Faysal%u2019a %u0130ngilizler taraf%u0131ndan verilmi%u015fti. Kendini Suriye Sultan%u0131 ilan eden muhatab%u0131na yan%u0131t%u0131 %u015f%u00f6yle oldu: %u201cBen sultan de%u011filim. Halk taraf%u0131ndan se%u00e7ilmi%u015f s%u0131radan biriyim ve genel olarak sultanlarla herhangi bir ili%u015fkiye girmek istemiyorum.%u201d Emir Faysal%u2019la ancak bir halk meclisi toplad%u0131%u011f%u0131 takdirde el%u00e7ileri arac%u0131l%u0131%u011f%u0131yla g%u00f6r%u00fc%u015febilece%u011fini belirtti ve ayn%u0131 giri%u015fim i%u00e7in gelen ikinci heyeti kabul etmedi.2 Zaten bu proje bir daha g%u00fcndeme gelmedi.Ba%u015fkenti %u015eam Olan Suriye Devleti Kuruldu1925 %u00f6ncesinde Frans%u0131zlar g%u00fcd%u00fcmleri alt%u0131ndaki b%u00f6lgeyle ilgili radikal kararlar ald%u0131. T%u00fcrk az%u0131nl%u0131%u011f%u0131n ya%u015fad%u0131%u011f%u0131 %u0130skenderun Sanca%u011f%u0131 1923%u2019te eyalet konumuna getirildi, 1924%u2019te Lazkiye merkezli Alevi Devleti, 1925 ba%u015f%u0131nda ise Halep ve %u015eam eyaletleriyle Alevi Devleti%u2019ni kapsayan ilk Suriye Devleti kuruldu. Kurucu irade, sa%u011f kolunu %u00c7anakkale%u2019de kaybeden, ard%u0131ndan Filistin Cephesi%u2019nde bir kez daha Mustafa Kemal Pa%u015fa ile kar%u015f%u0131 kar%u015f%u0131ya gelen General Henri Joseph %u00c9tienne Gouraud%u2019ydu. General Gouraud, %u00e7%u0131kard%u0131%u011f%u0131 kararnameyle %u015eam%u2019%u0131 ba%u015fkent yapt%u0131%u011f%u0131 %u00fclkeye, sahip oldu%u011fu s%u0131n%u0131rlardan %u00e7ok daha geni%u015f bir co%u011frafi b%u00f6lgeyi tan%u0131mlayan Suriye ad%u0131n%u0131 verdi. B%u00f6ylece 1920 A%u011fustos%u2019unda i%u015fgal edip Frans%u0131z ordusu taraf%u0131ndan bombalanan %u015eam sokaklar%u0131, 1925.