Page 66 - Demo
P. 66
064 #tarihH%u00fcnern%u00e2me%u2019ye g%u00f6re Fatih Sultan Mehmed, %u015fehri fethetti%u011finde bu heykele bir karg%u0131 f%u0131rlatarak g%u00fcc%u00fcn%u00fc g%u00f6stermi%u015f, ejderlerden birinin %u00e7enesi bu suretle kopmu%u015f ancak %u201cAyasofya patri%u011fi%u201d bu s%u00fctunun y%u0131lanlara kar%u015f%u0131 bir t%u0131ls%u0131m oldu%u011funu s%u00f6yleyerek Sultan%u2019%u0131 durdurmu%u015ftu. %u0130bn-i Kemal, Fatih%u2019in maceras%u0131ndan bahsetmeksizin, %u201c%u015eimdi birisinin %u00e7enesi d%u00fc%u015fm%u00fc%u015ft%u00fcr; endamlar%u0131 tamamken %u015fehr [%u015fehir] i%u00e7inde y%u0131lan g%u00f6r%u00fcnmezdi.%u201d derken, Evliya %u00c7elebimiz, %u201cBu direk %u00fc%u00e7 ba%u015flu [ba%u015fl%u0131] ejderha suretini g%u00f6ster%u00fcp [g%u00f6sterip] ba%u015f%u0131n%u0131n birisini bir yeni%u00e7eri dil%u00eeri k%u0131l%u0131%u00e7 ile bir uru%u015fta [vuru%u015fta] %u015fikest etmi%u015ftir [k%u0131rm%u0131%u015ft%u0131r].%u201d diyerek su%u00e7u bir yeni%u00e7eriye y%u00fckler. Burmal%u0131 S%u00fctun%u2019un ejder ba%u015flar%u0131n%u0131 kimin k%u0131rd%u0131%u011f%u0131 meselesi %u015f%u00f6yle dursun biz s%u00fctunun 16. y%u00fczy%u0131lda ilk kez hasara u%u011frad%u0131%u011f%u0131n%u0131, 18. y%u00fczy%u0131lda %u00fc%u00e7 ba%u015f%u0131n da kayboldu%u011funu, bu ba%u015flardan birinin Mimar Fossati taraf%u0131ndan 1848 senesinde bulundu%u011funu s%u00f6ylemekle yetinelim.3Padi%u015faha Sald%u0131ran Ejderha, %u201cEjderha Terbiyecisi%u201d Abd%u00fcsselam Efendi %u0130stanbul folklorunda 1700%u2019lerin ba%u015f%u0131nda Y%u0131lanl%u0131 S%u00fctun%u2019dan birka%u00e7 y%u00fcz metre ileride bir ejderin g%u00f6r%u00fcld%u00fc%u011f%u00fcne dair bir hik%u00e2ye vard%u0131r:1700 senesinde %u0130stanbul%u2019a sayg%u0131n bir Sa%u2019d%u00ee %u015feyhi gelir. Bu %u015feyh, %u015eaml%u0131 Abdusselam e%u015f-%u015eeyb%u00e2n%u00ee%u2019dir. %u015eehre ziyarete gelen %u015eeyh Abdusselam Efendi, menak%u0131b%u0131na g%u00f6re Aksaray%u2019daki Kovac%u0131lar Tekkesi%u2019nde bir gece kalmak i%u00e7in ricac%u0131 olur. Ancak tekkenin %u015feyhi Celvet%u00eeyye%u2019den %u015eirdan Efendi, %u201cSen git Tahtakale%u2019deki Araplar gibi f%u0131nd%u0131k sat.%u201d diyerek %u015eam%u2019dan gelen misafirini kovalar. Geceyi mecburen Ayasofya Camii%u2019nin son cemaat yerinde yatarak ge%u00e7iren Abdusselam Efendi, ertesi g%u00fcn cuma namaz%u0131na gidece%u011fi s%u0131rada bir kalabal%u0131k g%u00f6r%u00fcr. Anla%u015f%u0131l%u0131r ki cuma namaz%u0131 i%u00e7in camiye gelen padi%u015fah%u0131n arabas%u0131n%u0131n %u00f6n%u00fcne dev bir y%u0131lan %u00e7%u0131km%u0131%u015ft%u0131r. (Bu y%u0131lana, %u00e2det b%u00f6yle oldu%u011fundan %u201cejder%u201d demek daha do%u011frudur.) Kimse cesaret edip y%u0131lan%u0131 yerinden oynatamaz. Merakl%u0131lar%u0131n birikmesiyle kalabal%u0131k padi%u015faha ge%u00e7it vermeyecek %u015fekilde artar, at arabas%u0131na ge%u00e7ecek bir yer de b%u0131rakmazlar. Nihayet Abdusselam Efendi kalabal%u0131%u011f%u0131 yararak y%u0131lan%u0131n %u00f6n%u00fcne %u00e7%u0131kar ve y%u0131lan%u0131 kuyru%u011fundan tutarak %u201cDenize git!%u201d diye emreder. O heybetli mahluk, bir %u00e7ocuk gibi s%u00f6z dinleyerek kuyru%u011funu k%u0131st%u0131r%u0131r ve denize do%u011fru yol al%u0131r%u2026 Padi%u015fah bu hadise %u00fczerine %u015feyhe, %u201cDile benden ne dilersen.%u201d der. %u015eeyh ise %u201cKovac%u0131lar Tekkesi%u2019nin me%u015fihat%u0131n%u0131 [%u015feyhli%u011fini]%u201d isteyerek, kendisini kovan %u015eirdan Efendi%u2019den intikam%u0131n%u0131 al%u0131r. Menk%u0131be ayn%u0131yla vaki olsun ya da olmas%u0131n Kovac%u0131lar yahut Kovac%u0131 Dede Tekkesi%u2019nin 1718%u2019de Sa%u2019d%u00ee tekkesine d%u00f6n%u00fc%u015ft%u00fc%u011f%u00fc muhakkakt%u0131r.4Hik%u00e2ye, ya%u015fand%u0131%u011f%u0131 tarih bak%u0131m%u0131ndan da ilgin%u00e7tir. Yukar%u0131da arz etti%u011fimiz %u00fczere Burmal%u0131 S%u00fctun%u2019un bir y%u0131lan t%u0131ls%u0131m%u0131 oldu%u011funu hat%u0131rlayal%u0131m. Seyyah Motraye, Y%u0131lanl%u0131 S%u00fctun%u2019dan geriye kalan ba%u015flar%u0131n Polonyal%u0131 el%u00e7i Lesczynski%u2019nin maiyeti taraf%u0131ndan 5 May%u0131s 1700 tarihinde imha edildi%u011fini kaydeder. Bu kay%u0131t do%u011fru ise s%u00fctunun tahrip edildi%u011fi sene %u0130stanbul%u2019da bir ejderha zuhur etmi%u015f, bu ejder ancak Sa%u2019d%u00ee %u015feyhinin kerameti ile durdurulabilmi%u015ftir. Bu bak%u0131mdan ejderha ve t%u0131ls%u0131ma dair anlat%u0131n%u0131n 1400 y%u0131l boyunca tutarl%u0131 bir hakikat gibi kabul edilip s%u00fcrd%u00fcr%u00fcld%u00fc%u011f%u00fcn%u00fc s%u00f6yleyebiliriz. Karag%u00fcmr%u00fckl%u00fc Ejder Baba ve Paranormal Maceralar%u0131%u201cEjderha terbiyecisi%u201d Abd%u00fcsselam Efendi%u2019nin bir Sa%u2019d%u00ee %u015feyhi oldu%u011funu s%u00f6ylemi%u015ftik. Edward Lane gibi %u0130ngiliz seyyahlar%u0131n da kaydetti%u011fi %u00fczere Sa%u2019d%u00eeler M%u0131s%u0131r%u2019da halk%u0131n evlerini basan y%u0131lan ve akrep gibi ha%u015ferelere kar%u015f%u0131 yard%u0131ma %u00e7a%u011f%u0131rd%u0131klar%u0131 dervi%u015flerdendi. Pek %u00e7ok Sa%u2019d%u00ee dervi%u015fi %u201chav%u00ee%u201d denen y%u0131lan terbiyesi sanat%u0131n%u0131 maharetle yerine getiriyordu. Onlardan ba%u015fka bu hususta R%u0131f%u00e2ilerin de oldu%u011funu g%u00f6r%u00fcyoruz, nitekim R%u0131f%u00e2i dervi%u015fleri y%u0131lan zehrinden etkilenmediklerini iddia ediyor, Surn%u00e2me-i H%u00fcm%u00e2y%u00fbn%u2019da %u201c%u00dc%u00e7 Ejderli S%u00fctun%u201du g%u00f6steren minyat%u00fcr, Topkap%u0131 Saray M%u00fczesi.