Page 67 - Demo
P. 67
#tarih 065D%u0130PNOTLAR1 Bkz. John Mavrogordato, Digenes Akrites, Oxford Clarendon Press, Oxford, 1970.2 John F. Haldon, Three Treatises On Imperial Military Expeditions, Verlag der %u00d6sterreichischen Akademie der Wissenschaften, Viyana, 1990, s. 271.3 Arif M%u00fcfid Mansel, %u201c%u0130stanbul%u2019daki %u2018Burmal%u0131 S%u00fctun%u2019: Bug%u00fcne Kadar Yap%u0131lan Ara%u015ft%u0131rmalara Toplu Bir Bak%u0131%u015f%u201d Belleten c. 34, say%u0131 134, 1970, s. 189-209.4 Fahrettin Dal, %u201cFahreddin Erenden%u2019in Tasavvufi G%u00f6r%u00fc%u015fleri%u201d, Y%u00fcksek Lisans Tezi, Marmara %u00dcniversitesi, %u0130stanbul, 2006, s. 274-276.5 Mustafa Ko%u00e7, Revnako%u011flu%u2019nun %u0130stanbul%u2019u: %u0130stanbul%u2019un %u0130%u00e7 Tarihi,c. III, Fatih Belediyesi, %u0130stanbul, 2021, s. 1092.%u201c%u015ferbet%u201d ad%u0131yla bu zehirleri i%u00e7ebiliyordu. (Dilimizdeki %u201c%u015ferbetli%u201d tabiri de buradan gelmektedir.) Abd%u00fcsselam Efendi ile birlikte %u0130stanbul%u2019da mesken tutan Sa%u2019d%u00eelerin 1781 senesinde yeni bir tekke a%u00e7t%u0131klar%u0131n%u0131 g%u00f6r%u00fcyoruz. Tepedelenli Ali Pa%u015fa%u2019n%u0131n himmetleri ile Karag%u00fcmr%u00fck%u2019te Sofal%u0131 %u00c7e%u015fme Soka%u011f%u0131%u2019nda a%u00e7%u0131lan bu tekkenin ilk %u015feyhi Mehmed S%u0131dk%u00ee Efendi%u2019dir. S%u0131dk%u00ee Efendi%u2019nin lakab%u0131 %u201cEjder Baba%u201dyd%u0131. Revnako%u011flu, Muhyiddin Efendi%u2019nin Tomar-%u0131 Tek%u00e2y%u00e2%u2019s%u0131na at%u0131fla bu %u015feyhin daima yan%u0131nda akrep ve %u201chayye%u201d yani y%u0131lan ta%u015f%u0131d%u0131%u011f%u0131 i%u00e7in bu ad%u0131 ald%u0131%u011f%u0131n%u0131 kaydeder.5 Ejder Baba, ya%u015fad%u0131%u011f%u0131 devirde hasta okumakla %u015f%u00f6hret bulmu%u015f olacak ki ismi on y%u0131llar boyunca halk%u0131n hayalinde ya%u015fam%u0131%u015ft%u0131r. Ejder Baba, huzuruna getirilen hasta %u00e7ocuklara devse yapar, yani yere yatan %u00e7ocuklar%u0131 %u00e7i%u011fneyerek iyile%u015ftirirmi%u015f. Bu usul, Sa%u2019d%u00ee tarikat%u0131 ile %u00f6zde%u015fle%u015fmi%u015ftir.Ejder Baba, %u0130stanbul folklorunda bir korku %u00f6yk%u00fcs%u00fcn%u00fcn de kahraman%u0131d%u0131r. Halit Bayr%u0131%u2019n%u0131n aktard%u0131%u011f%u0131na g%u00f6re ecinni (cin) taifesinden korkan gelinini s%u00fcrekli olarak %u201c%u0130brik Kalfa gel bizim gelini al.%u201d diye korkutan bir kaynana nihayet bu isimdeki bir cinin dikkatini %u00e7ekmi%u015f, %u0130brik Kalfa isimli cin gelin k%u0131z%u0131 ka%u00e7%u0131rm%u0131%u015ft%u0131r. Ka%u00e7%u0131r%u0131lan k%u0131z%u0131n tela%u015fa d%u00fc%u015fen kocas%u0131, Ejder Baba%u2019dan himmet istemi%u015f, Baba ise cinler padi%u015fah%u0131na bir dilek%u00e7e yazm%u0131%u015ft%u0131r. Ejder Baba dilek%u00e7eyi gence verir ve kendisine, %u201cKale kap%u0131lar%u0131 kapanmadan Edirnekap%u0131 d%u0131%u015f%u0131nda Savaklar yolundaki b%u00fcy%u00fck a%u011fac%u0131n %u00fcst%u00fcnde%u201d beklemesini, burada cinler padi%u015fah%u0131n%u0131 g%u00f6rece%u011fini ve dilek%u00e7eyi vermesini s%u00f6yler. Delikanl%u0131 bu emri harfiyen yerine getirir. %u00c7ok sayg%u0131 duydu%u011fu Ejder Baba%u2019dan dilek%u00e7e alan %u201cCinler Padi%u015fah%u0131%u201d, %u0130brik Kalfa%u2019y%u0131 %u00e7a%u011f%u0131rarak k%u0131z%u0131n iadesini emreder. Ne var ki Kalfa bu emri dinlemez ve isyan eder. Bunun %u00fczerine isyank%u00e2r cin K%u00e2%u011f%u0131thane%u2019deki S%u00fcnnet K%u00f6pr%u00fcs%u00fc%u2019n%u00fcn %u00fczerinde idam edilir. Bu hadiseler ya%u015fan%u0131rken g%u00fcn do%u011fup da hava ayd%u0131nlan%u0131nca zavall%u0131 delikanl%u0131 kendini K%u00e2%u011f%u0131thane%u2019de bir a%u011fac%u0131n alt%u0131nda bulur ancak ayn%u0131 a%u011fac%u0131n alt%u0131ndaki kar%u0131s%u0131n%u0131 ise anadan %u00fcryan bulmu%u015ftur. Nihayet delikanl%u0131, cinlerin elinden kurtard%u0131%u011f%u0131 kar%u0131s%u0131n%u0131 c%u00fcbbeye sar%u0131p Ejder Baba%u2019ya getirir. Baba k%u0131za nefes ettikten sonra delikanl%u0131ya %u201cS%u00fcnnet K%u00f6pr%u00fcs%u00fc%u2019ne git bak.%u201d der. K%u00e2%u011f%u0131thane%u2019ye geri d%u00f6nen delikanl%u0131 k%u00f6pr%u00fcn%u00fcn %u00fczerinde bir kara k%u00f6pek le%u015fiyle kar%u015f%u0131la%u015f%u0131r. Anla%u015f%u0131l%u0131r ki idam edilen %u0130brik Kalfa, kara k%u00f6pek suretinde gezinen cinlerdendir! G%u00fcn%u00fcm%u00fcz %u0130stanbul%u2019unda cinler, ejderler ve bunlara benzer mitolojik varl%u0131klar %u00e7oktan s%u0131rra kadem basm%u0131%u015f, isimleri dahi unutulmu%u015ftur. Hatta %u015fehrin vah%u015fi hayvanlar%u0131 da beton apartmanlar%u0131n, asfalt yollar%u0131n alt%u0131nda kaybolup gitmi%u015ftir. Yine de Be%u015fikta%u015f ve %u00dcsk%u00fcdar k%u0131y%u0131lar%u0131ndaki apartmanlar%u0131n bodrum katlar%u0131nda zaman zaman akrepten %u015fik%u00e2yet edilmektedir. B%u00f6yle bir belaya u%u011fram%u0131%u015f okuyucular%u0131m%u0131z varsa kendilerine Abd%u00fcsselam %u015eeyb%u00e2n%u00ee%u2019nin yahut Ejder Baba%u2019n%u0131n ruhaniyetine s%u0131%u011f%u0131nmalar%u0131n%u0131 tavsiye edebiliriz; ne de olsa Y%u0131lanl%u0131 S%u00fctun%u2019un t%u0131ls%u0131m%u0131 gitti%u011finden beri %u015fehrimizde akrep ve y%u0131lan g%u00f6r%u00fclmesi do%u011fald%u0131r, mesele ha%u015ferat oldu%u011funda ise %u201cbu i%u015fe Sa%u2019d%u00eeler kar%u0131%u015f%u0131r%u201d! #M%u0131s%u0131r%u2019da bir y%u0131lan%u0131 canl%u0131 bi%u00e7imde yiyen dervi%u015f, 1900%u2019lerin ba%u015f%u0131.