Page 12 - Demo

010 #tarihburan%u0131n rit%u00fcel merkeziyle birlikte bir yerle%u015fim alan%u0131 oldu%u011fu %u00f6ne s%u00fcr%u00fcl%u00fcnce G%u00f6beklitepe%u2019yi geli%u015fen bir yerle%u015fke olarak alg%u0131l%u0131yoruz. Schmidt%u2019in farkl%u0131 topluluk teorisini de maalesef DNA testleri yaparak kan%u0131tlayam%u0131yoruz %u00e7%u00fcnk%u00fc %u015fimdiye kadar oradan %u00e7%u0131kar%u0131lm%u0131%u015f insan kemikleri DNA%u2019lar%u0131 saptanabilecek kondisyonda de%u011fil. Belki ileriki y%u0131llarda G%u00f6beklitepe%u2019nin yak%u0131nlar%u0131nda bulunan k%u00f6yl%u00fclerin DNA%u2019s%u0131 12.000 k%u00fcsur y%u0131l %u00f6nceki atalar%u0131yla e%u015fle%u015ftirilecek ama %u015fimdilik yaz%u0131 %u00f6ncesi %u00e7anak-%u00e7%u00f6mleksiz Neolitik %u00c7a%u011f%u2019dan bahsetti%u011fimiz i%u00e7in bu halklar%u0131n nereden gelip hangi dili konu%u015ftuklar%u0131na dair bir ipucumuz yok. G%u00f6beklitepe Sakinlerinin Rit%u00fcelleriBelki bu insanlar%u0131n nereden geldi%u011fini bilmiyoruz fakat saptanan baz%u0131 kemikler bize ba%u015fka ba%u015fka hik%u00e2yeler a%u00e7%u0131yor. Kemikler bu insanlar%u0131n nas%u0131l ya%u015fad%u0131%u011f%u0131na, ne gibi yeme i%u00e7me al%u0131%u015fkanl%u0131klar%u0131na sahip oldu%u011funa dair fikir veriyor. Mesela 2017 y%u0131l%u0131nda yap%u0131lan kaz%u0131larda %u00fc%u00e7 farkl%u0131 insandan %u00e7%u0131kart%u0131lm%u0131%u015f kafatas%u0131 kemiklerinde boyama, delik a%u00e7ma ve kesme yap%u0131ld%u0131%u011f%u0131 tespit edilince, bunlar%u0131n din%u00ee bir rit%u00fcel i%u00e7in bu %u015fekilde as%u0131labilece%u011fi teorize edildi. Modifiye edilmi%u015f insan kafataslar%u0131ndan yola %u00e7%u0131karak Anadolu neoliti%u011finde bir ata k%u00fclt%u00fcn%u00fcn %u00f6nc%u00fcs%u00fc olabilece%u011fini; Nevali %u00c7ori, Tell Qaramel, Jerf-el Ahmar ve %u00c7ay%u00f6n%u00fc%u2019ndeki yerle%u015fmelerinden %u00f6nce %u00f6l%u00fcm rit%u00fcelleri yap%u0131ld%u0131%u011f%u0131n%u0131 d%u00fc%u015f%u00fcnebiliriz. Keza III. tabakada ke%u015ffedilen 100.000%u2019e yak%u0131n hayvan kemi%u011fi bizlere G%u00f6beklitepe sakinlerinin sadece s%u0131k%u0131 etobur olduklar%u0131na de%u011fil ayn%u0131 zamanda kurban rit%u00fcellerine de i%u015faret ediyor. Hayvanlar%u0131n baz%u0131lar%u0131 adak i%u00e7in kullan%u0131lm%u0131%u015f olabilir ama bu kadar %u00e7ok hayvan kemi%u011fi diyetlerinde et oldu%u011funu g%u00f6steriyor. Bununla beraber yabani bir bu%u011fday t%u00fcr%u00fc olan Einkorn gibi tah%u0131llar da bulunanlar%u0131n aras%u0131nda ama G%u00f6beklitepe%u2019de hen%u00fcz evcille%u015ftirilmi%u015f bu%u011fdaya rastlanmad%u0131%u011f%u0131ndan tar%u0131ma ge%u00e7i%u015fin burada ger%u00e7ekle%u015fmedi%u011fi d%u00fc%u015f%u00fcn%u00fcl%u00fcyor. Bunun i%u00e7in G%u00f6beklitepe%u2019nin yakla%u015f%u0131k 50 km %u00f6tesine gitmemiz gerekiyor. O y%u00fczden de Stanford %u00dcniversiteli Ian Hodder gibi arkeologlar%u0131n iddia etti%u011fi %u015fekilde daha tar%u0131m toplumuna ge%u00e7memi%u015f olan avc%u0131toplay%u0131c%u0131 Neolitik insanlar%u0131n burada ya bir s%u00fcreli%u011fine kalm%u0131%u015f ya da ya%u015fam%u0131%u015f olduklar%u0131n%u0131, Neolitik Devrim%u2019in ise eskiden varsay%u0131ld%u0131%u011f%u0131 %u00fczere L%u00fcbnan ve %u0130srail gibi Levant co%u011frafyas%u0131ndan de%u011fil buradan ba%u015flat%u0131lmas%u0131 gerekti%u011finin alt%u0131 %u00e7izilmektedir.3G%u00f6beklitepe Mimarisi ve Ya%u015famG%u00f6beklitepe%u2019nin mimarisi g%u00f6z %u00f6n%u00fcnde bulunduruldu%u011funda bilim insanlar%u0131 buran%u0131n %u00e7ok say%u0131da insan%u0131n girip %u00e7%u0131kabilmesi i%u00e7in tasarland%u0131%u011f%u0131, dolay%u0131s%u0131yla ayinsel bir yap%u0131 oldu%u011funu %u00f6ne s%u00fcr%u00fcyor. Kimisi 5,5 metre y%u00fcksekli%u011findeki s%u00fctunlar%u0131n pozisyonundan bir zamanlar burada bir %u00e7at%u0131 oldu%u011fu, oraya gelen toplulu%u011fun din%u00ee bir rit%u00fcel yapmak i%u00e7in m%u00fc%u015fterek bir %u015fekilde kulland%u0131%u011f%u0131, kimileri girerken di%u011ferlerinin %u00e7%u0131kmas%u0131 %u00fczerine pratik bir plan yap%u0131ld%u0131%u011f%u0131 anla%u015f%u0131l%u0131yor. Yar%u0131m kilometre uzakl%u0131ktan ta%u015f%u0131nan ve kimileri 20 ton a%u011f%u0131rl%u0131ktaki devasa ta%u015flar%u0131 buraya getirip dikmek i%u00e7in en az 500 ki%u015finin %u00e7al%u0131%u015fm%u0131%u015f oldu%u011funu saptam%u0131%u015f Klaus Schmidt. S%u00fctunlar%u0131n %u00fczerine i%u015flenmi%u015f hayvan r%u00f6lyeflerine dair pek %u00e7ok hipotez var. G%u00f6beklitepe%u2019deki pek %u00e7ok tasvirin erkek hayvana ait olmas%u0131 ilgin%u00e7. Bu hayvanlar%u0131n %u00e7o%u011funun b%u00f6lgede bulunan hayvanlar oldu%u011funu hat%u0131rlatal%u0131m. Fakat turna gibi baz%u0131 ku%u015flar%u0131n insan dizine sahip olmas%u0131 Neolitik insan%u0131n sadece g%u00f6rd%u00fc%u011f%u00fcn%u00fc betimledi%u011fi de%u011fil, sembolik olarak bir g%u00f6nderme yapmaya %u00e7al%u0131%u015ft%u0131%u011f%u0131 izlenimi uyand%u0131rmaktad%u0131r.4Yap%u0131lan son kaz%u0131lar %u0131%u015f%u0131%u011f%u0131nda G%u00f6beklitepe%u2019nin salt bir tap%u0131nak merkezi de%u011fil insanlar%u0131n ya%u015fad%u0131%u011f%u0131 bir yer oldu%u011funa inan%u0131l%u0131yor.G%u00f6beklitepe%u2019de hayvan kabartmal%u0131 ta%u015flar%u2026KAYNAK: DEPO PHOTOS