Page 15 - Demo

#tarih 013%u201cHer durumda en de%u011ferli ve asli kaynaklar yaln%u0131zca metinlerdir ve ketum malzeme veren arkeolojinin tarih yaz%u0131c%u0131l%u0131%u011f%u0131n%u0131n birincil kaynaklar%u0131 aras%u0131nda asla yeri olamaz. Hi%u00e7 ku%u015fkusuz arkeoloji vazge%u00e7ilmez dostumuz olmal%u0131d%u0131r ama buna kar%u015f%u0131n filoloji hi%u00e7bir zaman vazge%u00e7emeyece%u011fimiz biricik yolda%u015f%u0131m%u0131zd%u0131r. %u00c7%u00fcnk%u00fc her ikisinin aras%u0131ndaki fark da%u011flar kadar b%u00fcy%u00fckt%u00fcr ve elbette terazinin dil kefesi hep a%u011f%u0131r basar ve basmal%u0131d%u0131r.%u201d Ahmet %u00dcnal%u2019%u0131n yukar%u0131daki a%u00e7%u0131klamas%u0131 gibi, bilim alanlar%u0131 aras%u0131nda yan tutan g%u00f6r%u00fc%u015fler olsa da arkeolojinin %u00f6nemi -t%u0131pk%u0131 filoloji gibi- elbette yads%u0131namazd%u0131r. Uygarl%u0131k tarihi boyunca olu%u015fan arkeolojik verileri sildi%u011fimizde elde neredeyse hi%u00e7bir %u015fey kalmayacakt%u0131r. %u00d6te yandan, %u00f6l%u00fc yaz%u0131lar%u0131 okumayla u%u011fra%u015fanlar%u0131n arkeolojiye g%u00f6re %u00f6nemli iki dezavantaj%u0131 oldu%u011fu s%u00f6ylenebilir: 1. %u00c7ok daha uzun olan tarih %u00f6ncesi i%u00e7in elde sadece yaz%u0131s%u0131z tan%u0131klar%u0131n olmas%u0131. 2. Yaz%u0131n%u0131n oldu%u011fu zamanlarda da her konunun yaz%u0131l%u0131 olmamas%u0131. %u00dcstelik yaz%u0131l%u0131 kaynaklar%u0131n hep y%u00fcksek %u015f%u00fcphe ta%u015f%u0131mas%u0131d%u0131r.Tarihin Ruhu ve Tarih Yaz%u0131c%u0131l%u0131%u011f%u0131%u0130lk kez Osmanl%u0131%u2019dan bahseden Bizans tarih%u00e7isi Georgios Pachymeres (1242-1310), %u201cTarihin ruhu ger%u00e7ekliktir ve ger%u00e7e%u011fin %u00f6n%u00fcne yalanlar koyan kutsala sayg%u0131s%u0131zl%u0131k eder.%u201d derken, Ernest Renan (1823-1892), %u201cHi%u00e7 kimse tarihi de%u011fi%u015ftirmeden yazamaz.%u201d diyor. Tarih yazman%u0131n iktidara, saraya ait bir eylem olmas%u0131 ve halk%u0131n hemen tamam%u0131n%u0131n okuryazar olmamas%u0131 nedeniyle eski %u00e7a%u011flarda, tarihi yazanlar da genellikle y%u00f6netenlere tabiydi. Bu nedenle objektif bir tarih yaz%u0131m%u0131 da genellikle beklenemez. Muvatalli%u2019nin, %u0130skender%u2019in ya da Kanuni%u2019nin yan%u0131ndaki tarih yaz%u0131c%u0131lar%u0131n%u0131n, iktidar%u0131n istemedi%u011fi bir olumsuzlu%u011fu yazma ihtimali nedir ki? Hitit kral y%u0131ll%u0131klar%u0131 (Anal), tanr%u0131lara hesap verdi%u011fi ve tabletler de%u011fi%u015ftirilemedi%u011fi i%u00e7in tarihin g%u00fcvenilir kaynaklar%u0131 olarak eski %u00e7a%u011f bilimlerinin her biri ayr%u0131 bir organ gibi olsa da birlikte bir v%u00fccudu tamamlarlar. biri olmazsa olmaz.d%u00fc%u015f%u00fcn%u00fclmektedir. %u0130yi de 1274%u2019te II. Ramses ile Muvatalli aras%u0131nda yap%u0131lan Kade%u015f Bar%u0131%u015f Antla%u015fmas%u0131 bile ger%u00e7e%u011fi yans%u0131tmaktan uzak g%u00f6r%u00fcnmektedir. %u00c7%u00fcnk%u00fc tesis edilen bir bar%u0131%u015f g%u00f6r%u00fcnmedi%u011fi gibi sava%u015f%u0131 kimin kazand%u0131%u011f%u0131 bile belli de%u011fildir. Kallisthenes%u2019in Kalemi ve B%u00fcy%u00fck %u0130skender%u2019in AdaletiB%u00fcy%u00fck %u0130skender sefere %u00e7%u0131kt%u0131%u011f%u0131nda aralar%u0131nda tarih%u00e7ilerin de oldu%u011fu bilim insanlar%u0131n%u0131 yan%u0131nda g%u00f6t%u00fcrm%u00fc%u015ft%u00fcr. Bu tarih%u00e7iler o d%u00f6nemde ya%u015fanan olaylar%u0131n g%u00fcn%u00fcm%u00fcze kadar gelmesinde %u00f6nemli rol oynam%u0131%u015ft%u0131r. %u0130skender%u2019in resm%u00ee tarih%u00e7isi olarak g%u00f6revlendirdi%u011fi ve Asya seferine g%u00f6t%u00fcrd%u00fc%u011f%u00fc tarih%u00e7i Kallisthenes (M%u00d6 360-328) burada %u00f6zel olarak an%u0131lmal%u0131d%u0131r. Makedonya%u2019da ya%u015fayan Yunan tarih%u00e7i Kallisthenes sayesinde hem %u0130skender%u2019in hayat%u0131 hem de o d%u00f6nem olaylar%u0131 ilk elden bize ula%u015fm%u0131%u015ft%u0131r. Kallisthenes sadece tarih%u00e7i de%u011fil %u0130skender%u2019le birlikte yiyip i%u00e7en dan%u0131%u015fman%u0131 ve yol arkada%u015f%u0131yd%u0131. Bu %u00e7ok g%u00fc%u00e7l%u00fc bir birliktelikti; ikisi de Aristoteles%u2019in %u00f6%u011frencileri olan bir kral ve bir bilim insan%u0131/tarih%u00e7i. Kallisthenes%u2019in g%u00f6revi s%u0131ras%u0131nda yapt%u0131%u011f%u0131 %u00e7al%u0131%u015fman%u0131n %u00e7o%u011fu, %u0130skender%u2019i %u00f6vmeye ve otoritesini savunmaya/%u00e7o%u011faltmaya adanm%u0131%u015ft%u0131r. Ancak %u0130skender%u2019in Perslere kar%u015f%u0131 politikas%u0131n%u0131 ele%u015ftirdi%u011fi ilk ayk%u0131r%u0131 g%u00f6r%u00fc%u015f%u00fcyle birlikte hapsedilip %u00f6ld%u00fcr%u00fclm%u00fc%u015ft%u00fcr. %u015eimdi bir modern tarih%u00e7inin Kallisthenes%u2019in tarih%u00ee metinlerini incelerken ger%u00e7ekte ya%u015fanan%u0131 ay%u0131klamakta ne denli zorluk %u00e7ekece%u011fini d%u00fc%u015f%u00fcn%u00fcn.Roma %u0130mparatorlu%u011fu%u2019nda Tarih Yaz%u0131c%u0131l%u0131%u011f%u0131%u0130lk Roma tarih%u00e7isi olarak bilinen Fabius Pictor (M%u00d6 3. yy.) bir Roma senat%u00f6r%u00fcd%u00fcr. Roma y%u00f6neticileri yapt%u0131klar%u0131 i%u015fleri kaydettikleri commentarii olarak bilinen kay%u0131tlar tutuyorlard%u0131. Bunlar tarih%u00e7iler i%u00e7in temel bir kaynak olu%u015fturuyordu. Roma %u0130mparatorlu%u011fu%u2019nda tarih yaz%u0131c%u0131l%u0131%u011f%u0131 tam bir propaganda niteli%u011fi ta%u015f%u0131r. Resm%u00ee tarihi yazanlar, bizzat Romal%u0131 y%u00f6neticilerdir. Hitit %u00e7ivi yaz%u0131l%u0131 tablet %u00f6rne%u011fi. Tabletlerin aras%u0131nda kral y%u0131ll%u0131klar%u0131, din%u00ee metinler, mektuplar gibi belgeler yer almaktad%u0131r.