Page 20 - Demo

018 #tarih1902 y%u0131l%u0131nda, Alman Arkeoloji Enstit%u00fcs%u00fc Genel Sekreteri Otto Puchstein ile Suriye, %u0130ran K%u00f6rfezi ve Arkaik Babil%u2019de ortakla%u015fa kaz%u0131lar yapm%u0131%u015flar, 1906 y%u0131l%u0131nda da Hattu%u015fa ve Bo%u011fazk%u00f6y%u2019de %u00fcnl%u00fc Alman arkeolog Winckler ile yapt%u0131klar%u0131 kaz%u0131larda Hitit Kraliyet Ar%u015fivleri%u2019nin kal%u0131nt%u0131lar%u0131na ula%u015fm%u0131%u015flard%u0131r. Bu kaz%u0131larda, d%u00fcnyan%u0131n ilk diplomatik belgesi olan M%u0131s%u0131r Kral%u0131 II. Ramses ile Hitit Kral%u0131 III. Hattu%u015fili aras%u0131nda imzalanan %u00fcnl%u00fc Kade%u015f Antla%u015fmas%u0131%u2019n%u0131n tableti g%u00fcn %u0131%u015f%u0131%u011f%u0131na %u00e7%u0131kar%u0131lm%u0131%u015ft%u0131r. Makridi Bey, 1910-11 y%u0131llar%u0131nda Trakya, Ta%u015foz ve Makedonya%u2019da yapt%u0131%u011f%u0131 kaz%u0131larda bir%u00e7ok eseri %u0130stanbul M%u00fczesi%u2019ne kazand%u0131rm%u0131%u015f, bu kaz%u0131lar sonras%u0131nda yazm%u0131%u015f oldu%u011fu makaleler kendisini arkeoloji %u00e2leminde takdir ve %u015f%u00f6hret sahibi yapm%u0131%u015ft%u0131r.%u201dHattu%u015fa Kaz%u0131lar%u0131nda G%u00fcn I%u015f%u0131%u011f%u0131na %u00c7%u0131kar%u0131lan Kade%u015f Antla%u015fmas%u0131 Tableti Orta Do%u011fu%u2019dan Anadolu%u2019ya, Trakya%u2019dan Makedonya%u2019ya yapt%u0131%u011f%u0131 kaz%u0131lar%u0131n yan%u0131 s%u0131ra %u0130stanbul%u2019da bir%u00e7ok ara%u015ft%u0131rmaya imza atm%u0131%u015f, Beykoz%u2019daki Ayios Panteleimon Manast%u0131r%u0131, Yedikule%u2019deki Libos Manast%u0131r%u0131 ve Bak%u0131rk%u00f6y%u2019de yapm%u0131%u015f oldu%u011fu kapsaml%u0131 kaz%u0131lar; durmak, yorulmak bilmeyen Makridi Bey%u2019in ya%u015fam%u0131nda %u00f6nemli bir yer olu%u015fturmu%u015ftur. Ancak, en %u00f6nemlisi, g%u00fcn%u00fcm%u00fczde %u0130stanbul Arkeoloji M%u00fczeleri%u2019nin Eski %u015eark Eserleri binas%u0131nda sergilenmekte olan, tarihin ilk yaz%u0131l%u0131 bar%u0131%u015f antla%u015fmas%u0131 olarak bilinen Kade%u015f Antla%u015fmas%u0131 tabletini bulan ki%u015fidir Theodor Makridi Bey. Bu antla%u015fman%u0131n ikinci ve %u00fc%u00e7%u00fcnc%u00fc kopyalar%u0131n%u0131n M%u0131s%u0131r%u2019da olmas%u0131 gerekmektedir ki g%u00fcn%u00fcm%u00fcze dek hen%u00fcz g%u00fcn %u0131%u015f%u0131%u011f%u0131na %u00e7%u0131kart%u0131lamam%u0131%u015ft%u0131r. Tabletteki metnin bir kopyas%u0131 bug%u00fcn New York%u2019ta, Birle%u015fmi%u015f Milletler binas%u0131n%u0131n giri%u015finde yer almaktad%u0131r. Yapm%u0131%u015f oldu%u011fu t%u00fcm ara%u015ft%u0131rmalarla T%u00fcrk arkeolojisine kazand%u0131rd%u0131%u011f%u0131 de%u011ferlere kar%u015f%u0131l%u0131k, %u00f6l%u00fcm%u00fcnden %u00e7ok sonra, Makridi Bey%u2019i %u00e7ekemeyen kimi k%u0131skan%u00e7 birka%u00e7 meslekta%u015f%u0131 kendisi hakk%u0131nda tarih%u00ee eser ka%u00e7ak%u00e7%u0131l%u0131%u011f%u0131 yapt%u0131%u011f%u0131na dair %u00e7irkin dedikodular yaym%u0131%u015fsa da; yap%u0131lan titiz ara%u015ft%u0131rmalar bu dedikodular%u0131n tam tersine, Makridi Bey%u2019in ne kadar d%u00fcr%u00fcst ve titiz bir %u015fekilde %u00e7al%u0131%u015fm%u0131%u015f oldu%u011funu g%u00f6stermi%u015f ve T%u00fcrk arkeolojisine ne kadar b%u00fcy%u00fck zenginlikler kazand%u0131rm%u0131%u015f oldu%u011funu kan%u0131tlam%u0131%u015ft%u0131r. Atina%u2019dan %u0130stanbul%u2019a Gelen %u00d6nemli Belgeler Bo%u011fazk%u00f6y%u2019den Nemrut Da%u011f%u0131%u2019na, Baalbek%u2019ten Sayda%u2019ya bir%u00e7ok kaz%u0131ya kat%u0131lan Makridi Bey, 1930 y%u0131l%u0131nda %u0130stanbul Arkeoloji M%u00fczeleri%u2019nden emekli olduktan sonra ya%u015fam%u0131n%u0131n sonlar%u0131na dek Atina%u2019daki %u00fcnl%u00fc Benaki M%u00fczesi%u2019nin m%u00fcd%u00fcrl%u00fc%u011f%u00fcn%u00fc yapm%u0131%u015f, bu g%u00f6rev s%u00fcreci i%u00e7inde %u0130stanbul ve Arkeoloji M%u00fczeleri ile ba%u011flar%u0131n%u0131 koparmam%u0131%u015f, b%u00fct%u00fcn bunlar%u0131n yan%u0131 s%u0131ra Yunanistan%u2019da kald%u0131%u011f%u0131 y%u0131llarda bulmu%u015f oldu%u011fu Osmanl%u0131 tarihi ile ilgili %u00e7ok de%u011ferli kimi belgelerin %u0130stanbul%u2019a g%u00f6nderilmesini ve Topkap%u0131 Saray%u0131%u2019na kazand%u0131r%u0131lmas%u0131n%u0131 sa%u011flam%u0131%u015ft%u0131r. Bir d%u00f6nem Atina%u2019da el%u00e7ilik yapm%u0131%u015f olan Ru%u015fen E%u015fref %u00dcnayd%u0131n%u2019%u0131n 1 May%u0131s 1956 tarihinde, D%u0131%u015fi%u015fleri ve Topkap%u0131 Saray%u0131 kay%u0131tlar%u0131na ge%u00e7mi%u015f konu%u015fmas%u0131n%u0131n metninden ald%u0131%u011f%u0131m %u015fu sat%u0131rlar%u0131 siz okurlar%u0131ma ve ara%u015ft%u0131rmac%u0131lara aktarmay%u0131, Theodor Makridi Bey%u2019in an%u0131s%u0131na olan sayg%u0131m nedeniyle bir bor%u00e7 ve g%u00f6rev olarak g%u00f6rmekteyim:%u201cen %u00f6nemlisi, g%u00fcn%u00fcm%u00fczde istanbul arkeoloji m%u00fczeleri%u2019nin eski %u015fark eserleri binas%u0131nda sergilenmekte olan, tarihin ilk yaz%u0131l%u0131 bar%u0131%u015f antla%u015fmas%u0131 olarak bilinen kade%u015f antla%u015fmas%u0131 tabletini bulan ki%u015fidir theodor makridi bey.%u201dTheodor Makridi Bey%u2019in Hattu%u015fa%u015f kaz%u0131lar%u0131nda g%u00fcn %u0131%u015f%u0131%u011f%u0131na %u00e7%u0131karm%u0131%u015f oldu%u011fu II. Ramses ile Hitit Kral%u0131 III. Hattu%u015fili aras%u0131nda yap%u0131lan Kade%u015f Antla%u015fmas%u0131%u2019n%u0131n pi%u015fmi%u015f toprak tableti. FOTO%u011eRAF: TURGAY TUNA AR%u015e%u0130V%u0130